Sallamadan, emzirmeden, ağlamadan uyku! 2 haftada anne-babanın hayatı değişebilir

MİLLİYET.COM.TR ÖZEL / Anne-babalık serüveni, tarifsiz mutlulukların yanında büyük sorumlulukları da beraberinde getiriyor. Özellikle bebeklik döneminde en çok zorlanılan konulardan biri ise hiç şüphesiz uyku... "Bebek bu, uykusuzluk normal" diye düşünülen pek çok sorun aslında doğru yaklaşımla çözülebilecek nitelikte. Bebek Uyku DanışmanıPınar Sibirsky de Can Yayınları'ndan çıkan'Bebeğiniz Uyumuyor mu?' kitabında zorluk çeken ebeveynlerle ortaklaşa yürüttükleri süreci içten bir dille aktarıyor.

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunu olmasına rağmen kızının doğumuyla birlikte bambaşka bir alanda yol almaya karar veren, 0-3 yaş gelişimi üzerine ABD’de yüksek lisans yaparak bebek uykusu konusunda uzmanlaşan Pınar Sibirsky,2011 yılından bu yana 6 binden fazla aileye danışmanlık verdi. Onunla hem bebeklerde sağlıklı uyku düzeninin neden bu kadar önemli olduğunu hem de en sık karşılaşılan uyku sorunlarını ve çözümlerini konuştuk.

Bu röportaj, yalnızca uykusuzluktan bitap düşen ebeveynler için değil, aynı zamanda bebeklerinin gelişimini en iyi şekilde desteklemek isteyen herkes için bir rehber niteliğinde…

Pınar Sibirsky

İktisadi ve İdari Bilimler mezunusunuz. Peki bebek ve uykuya dair hikâyeniz nasıl başladı, nasıl şekillendi? Kısaca anlatabilir misiniz?

Kızım Maya’nın doğumuyla başlayan uykusuz geceler, bebeklerde uyku konusunun önemini anlamamı sağladı. 2011 yılıydı. Bu konuda danışmanlık alacak bir uzman bulamayınca, kendim uzmanlaşmaya karar verdim ve eğitimlere başladım. 0-3 yaş zihinsel gelişimi alanında ABD’de yüksek lisans yaptım ve 2011 senesinden bu yana 6 binden fazla aileye, bebekleriyle birlikte gece boyu kesintisiz uyuyabilmeleri için danışmanlık verdim.

Konuya uykunun önemiyle giriş yapmak istiyorum. Kaliteli bir uyku hem bebeğin ruhsal ve fiziksel gelişimini hem de aileyi ne yönde etkiler?

Bebek için zihinsel ve fiziksel gelişiminin, anne-baba içinse sabır ve huzurun temeli. 0-4 ay döneminde uykusuzluk doğal olsa da, 4. aydan itibaren iyileştirilebilen bir konudur; yani aylarca veya yıllarca uykusuz kalmak bebek büyütmenin bir şartı değildir asla. Bu konudaki bilgileri paylaşmak için yıllardır farklı platformlarda içerikler üretiyor, bebeklerin de anne-babaların da ihtiyaç duydukları uykuya kavuşmaları için çalışıyorum.

Anne-babalar, çocuklarının gelişimi için pek çok eğitime başvurabiliyor. Uyku eğitiminin bunlar içerisindeki yerini nasıl yorumlarsınız? "Uykunun da eğitimi mi olur canım?" diyenlere cevabınız ne olur?

Evet, olur. Nasıl yemek yemeyi öğreniyorsa, sağlıklı uyku alışkanlıkları da öğrenilir. Yeter ki ebeveynler bu konuda bilinçli olsunlar.

Bebek uyku eğitiminde hangi metodu kullanıyorsunuz? Bu metotta asıl amaç, bebeğin kendi başına uykuya dalabilmesi diyebilir miyiz?

Yaşa, mizaca ve aile değerlerine uygun, güven vermeye dayalı yumuşak geçişli eğitim modellerini uyguluyor ve öneriyorum. Hedef, bebeğin yatağında desteksiz ve huzurla uykuya dalabilmesi ve gece boyu 10-12 saat kesintisiz uyuyabilmesi (ayına uygun uyku öğünleri verilerek, uyansa bile kendisi uykuya dönerek).

Uyku eğitimi almak için başvuran anne-babalar sıklıkla hangi problemleri yaşıyor? En sık hangi hatalar yapılıyor?

Destekli uykudan kaynaklı gece uyanmaları, uykuya geçişte zorluk, kısa gündüz uykuları, sabah erken uyanma sorunu…

'FAZLA YORGUN BEBEK HUZURSUZ OLUR'

Yenidoğan döneminde bebekler neden uyumaz? Bu dönemde uyku eğitimine başlanabilir mi?

Biyolojik saat henüz olgunlaşmamıştır. 0-3 ay arasındaki bir bebek henüz dünyaya yeni alışıyordur ve düzenli bir uyku hedeflenemez.

Ailelerin çevresinden de duyduğu bir şeydir, "Çocuğu yorarsan rahat uyur" derler. Uyku öncesi banyoları, fiziksel aktiviteler... Bu konudaki tavsiyeleriniz neler olur?

Tam tersi. Fazla yorgun bebek huzursuz uyur. Uykuya dalışta “kıvamında yorgunluk” gerekir.

Her bebeğin uykuya geçeceğine dair verdiği işaretler aynı mıdır yoksa değişir mi? Rutin kazandırmanın önemi nedir?

Hayır. Kimi göz ovuşturur, kimi sessizleşir, kimi ağlar. Bebeğin sinyallerini anlamaya çalışmak önemlidir.

Emmeden ya da biberonla beslenmeden uykuya dalamayan, sadece annesi yanında olduğu sürece uyuyabilen bebekler var...

Bu, alışkanlıktır. Beslenme ile uyku arasına mesafe koyarak değiştirilebilir.

Bebekler için en ideal yatış pozisyonu nedir? Yatak seçimi yaparken nelere dikkat edilmeli? Çocuğun uykuya geçeceği odada olmazsa olmaz diyeceğiniz hangi özellikler bulunmalı?

20–22°C oda, karanlık ortam, sert bir bebek yatağı, gerekirse rahatlatıcı müzikler.

Emziğin uykuya geçişteki rolü nedir? Uyku düzeni oluşturmada faydalı mıdır yoksa bağımlılık mı yaratır?

Yenidoğan döneminde emme refleksi yüksektir, emzik iyi gelir. 4 ay sonrası varsa da sadece uykuda kullanılmalı ve bebek kendi kontrol edebilmeli.

Uyku eğitimini bebeğe kimler vermeli? Çalışan anneler de bebeklerine uyku eğitimi verebilirler mi? Süreç nasıl ilerliyor? Eğitim ne kadar sürede tamamlanıyor?

Tabii. Tüm bakım verenler aynı yöntemi uygularsa 2 haftada düzen oturur.

Maalesef uyku, hep anne üzerinden ilerlemek zorunda olan bir süreç gibi algılanıyor. Uyku eğitiminde babanın rolü yok mu ya da babanın ne derece sürece dahil olması gerekiyor?

Çok büyük. Çoğu zaman eğitimde babalar annelere göre daha rahat ilerleyebiliyorlar. Süt kokusunun olmaması ve babanın sakinliği bebeğin yatağında uykuya dalmasını kolaylaştırabiliyor

İkiz bebekler, üçüz bebekler aynı odalarda mı yoksa ayrı odalar da mı uyutulmalı? Anne-babalar çoğunlukla kardeşlerin birbirini uyandıracağı korkusu yaşarlar.

Her zaman aynı odada, birlikte yatıp kalkacak, birbirlerinin sesine alışacak şekilde. Yine 2 hafta yeterli. Uyku eğitimi özellikle aynı anda 2-3 bebek büyüten aileler için “olmazsa olmaz” bir eğitim diye düşünüyorum.

'UYUSUN DA BÜYÜSÜN NİNNİLERİMİZ BOŞUNA DEĞİL'

Bebekler neden ağlayarak uyanır? Bu evrede genelde bebeği sallayarak, pışpışlayarak sakinleştirip uyutmaya çalışırız. Bu döngüyü kırmak için hangi adımlar atılmalı?

Uyku döngüsünü tamamlayamadığındangenelde. Bazen de “Uyandım, gel beni al” derler. Yeterli uyuduysa yataktan alır, gereğinden kısa uyuduysa uykusunu uzatmak için zaman ve hafif destekler verebiliriz.

Anneanne, babaanne, bakıcı desteğiyle çocuk büyüten çiftlere uyku düzenini kolayca yoluna sokma noktasında tavsiyeleriniz neler olur?

Tüm bakım verenler aynı sistemi uygulamalı. Bebeğin uyku saatleri, rutinleri, uykuya dalış şekli kişilerden bağımsız olarak korunmalı. Sağlıklı bir uyku düzeni için bakım verenlerin tutarlılığı çok önemli.

Son olarak uyku konusunda hem kendi hem de bebekleri sorun yaşayan anne-babalara neler söylemekistersiniz?

Uyku bebekler için bir lüks değil, temel bir ihtiyaç. “Uyusun da büyüsün” diye söylediğimiz ninniler de boşuna değil. 4. aydan itibaren her bebek sabır, tutarlılık ve bilimsel temellere dayalı bir eğitimle yatağında kesintisiz uyumayı öğrenebilir.